กุ้งก้ามกราม (ชื่อวิทยาศาสตร์: Macrobrachium rosenbergii) เป็นกุ้งน้ำจืดชนิดหนึ่งในวงศ์ Palaemonidae ที่พบได้ทั่วพื้นที่ในเขตร้อนและกึ่งเขตร้อนของอินโด-แปซิฟิก ตั้งแต่อินเดียไปยังเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ และบริเวณทางเหนือของออสเตรเลีย
มีเปลือกสีเขียวอมสีฟ้าหรือม่วง ก้ามยาวมีสีครามหรือม่วงเข้ม ตลอดทั้งก้ามมีปุ่มตะปุ่มตะป่ำ ในธรรมชาติจะพบในแม่น้ำลำคลอง ในประเทศไทยพบทั้งในจังหวัดในภาคกลางและภาคใต้ ในทั้งน้ำจืดและน้ำกร่อย มักวางไข่ในน้ำกร่อยที่มีความเค็ม อาหารของกุ้งเหล่านี้ได้แก่ ไส้เดือน ตัวอ่อนของสัตว์น้ำ ลูกไร ลูกปลาขนาดเล็ก และซากของสัตว์อื่น ๆ บางครั้งก็กินกันเอง
ช่วงสมัยก่อนปริมาณกุ้งก้ามกรามในธรรมชาติมีมาก แต่เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อม ปริมาณในธรรมชาติลดลง ด้วยเหตุนี้เกิดการเพาะเลี้ยงกุ้งก้ามกรามเพื่อการค้าและการบริโภคมากขึ้น ในประเทศไทย กุ้งก้ามกรามชนิดที่พบในภูมิภาคนี้ถูกให้ชื่อวิทยาศาสตร์ว่า M. dacqueti และชนิดที่พบในภูมิภาคปาปัวนิวกินีถูกเรียกว่า M. rosenbergii อย่างไรก็ตาม ในปัจจุบันมักถือว่าเป็นชนิดเดียวกันหรือชื่อที่พ้องกัน
ขนาดของกุ้งก้ามกรามมักอยู่ที่ประมาณ 13 เซนติเมตร แต่บางรายอาจขนาดใหญ่ถึง 1 ฟุต น้ำหนักประมาณ 1 กิโลกรัม มีเนื้อหนา กระชับ และอร่อย เป็นวัตถุดิบที่นิยมใช้ในการทำอาหารหลากหลายเช่น ต้มยำ ผัด หรือทอด ชื่อที่เรียกกุ้งก้ามกรามมีความหลากหลาย เช่น “กุ้งแม่น้ำ” หรือ “กุ้งหลวง” ส่วนกุ้งตัวเมียที่เล็กกว่าอาจเรียก “กุ้งนาง” และยังมีชื่ออื่น ๆ อีกมากมาย ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับภูมิภาคและวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่
กุ้งก้ามกรามเป็นกุ้งน้ำจืดที่มีขนาดใหญ่ สีแดงสดใส และมีราคาที่สูงมากในตลาด การเพาะเลี้ยงกุ้งก้ามกรามแบบเชิงพาณิชย์เป็นกิจกรรมที่มีโอกาสสำหรับการขยายผลิตและการพัฒนาทางเศรษฐกิจในพื้นที่ชุมชน
การเพาะเลี้ยงแบบเชิงพาณิชย์ของกุ้งก้ามกรามเริ่มขึ้นด้วยการเตรียมพื้นที่ในการเลี้ยงซึ่งต้องมีความหนาแน่นของน้ำที่เหมาะสมและคุณภาพของน้ำที่เหมาะสมสำหรับการเจริญเติบโตของกุ้ง นอกจากนี้ การควบคุมคุณภาพน้ำ เช่น การตรวจสอบค่า pH และความเค็มของน้ำ เป็นสิ่งสำคัญในกระบวนการเพาะเลี้ยงเชิงพาณิชย์
เพื่อให้การเพาะเลี้ยงกุ้งก้ามกรามเป็นไปได้อย่างประสบความสำเร็จ การเลือกพันธุ์กุ้งที่เหมาะสมเล่นหน้าที่สำคัญ นอกจากนี้ การจัดการอาหารและสภาพแวดล้อมในที่เลี้ยงก็มีบทบาทสำคัญ การให้อาหารที่เหมาะสมเพื่อสนับสนุนการเจริญเติบโตและการเจริญของกุ้งเป็นสิ่งสำคัญ
ติดตามสัตว์ทะเลเพิ่มเติม :: ปลาทะเล