ปะการัง coral หรือ กะรัง คือ สิ่งมีชีวิตที่อาศัยในทะเล อยู่ในชั้นแอนโธซัว และจัดเป็นพวกดอกไม้ทะเล มีขนาดเล็กเรียกว่าโพลิฟ ซึ่งจะรวมกันเป็นโคโลนีที่ประกอบด้วยโพลิฟจำนวนมาก ปะการังสร้างแนวปะการังที่สำคัญในทะเลเขตร้อน เพื่อดึงสารแคลเซียมคาร์บอเนตจากน้ำทะเลมาสร้างโครงสร้างแข็งเพื่อเป็นที่อยู่อาศัยได้
ปะการังมีหัวตัวของปะการังแต่ละตัวมักถูกมองเห็นเป็นสิ่งมีชีวิตเดี่ยว แต่แท้จริงแล้วมันประกอบด้วยโพลิฟขนาดเล็กจำนวนมาก โพลิฟเหล่านี้จะเป็นของพันธุ์เดียวกันทั้งหมดในปะการังชนิดนั้น ปะการังมีวิธีการสืบพันธุ์ทั้งแบบไม่ใช้เพศของโพลิฟเดี่ยว และแบบใช้เพศโดยการผสมกับปะการังชนิดเดียวกัน โดยการปล่อยเซลล์สืบพันธุ์พร้อมกันตลอดหนึ่งคืนหรือหลายคืนในช่วงเดือนเพ็ญ
แม้ว่าปะการังสามารถจับปลาและสัตว์เล็กๆ ได้โดยใช้เข็มพิษที่อยู่บนหนวดของมัน แต่ส่วนใหญ่มันได้รับอาหารจากสาหร่ายชนิดเซลล์เดียวที่สามารถสังเคราะห์แสงได้ที่เรียกว่าซูแซนทาลา ทำให้ปะการังมีการดำรงชีวิตได้ในทะเลที่มีแสงอาทิตย์และเจริญเติบโตได้ในน้ำทะเลใสตื้นๆ โดยปกติแล้วจะอาศัยอยู่บริเวณที่มีความลึกน้อยกว่า 60 เมตร ปะการังเหล่านี้ถือว่าเป็นผู้สร้างโครงสร้างทางกายภาพของแนวปะการังในทะเลเขตร้อนและเขตกึ่งร้อน เช่น เกรตบาร์รีฟแอร์รีฟบริเวณนอกชายฝั่งของรัฐควีนส์แลนด์ของประเทศออสเตรเลีย แต่ก็มีปะการังบางชนิดที่ดำรงชีวิตอยู่โดยไม่เกี่ยวข้องกับสาหร่ายในทะเลลึก ท่านจะพบปะการังสกุล ‘โลเฟเลีย’ ที่อยู่ในน้ำเย็นที่ความลึกมากถึง 3,300 เมตร ตัวอย่างของปะการังเหล่านี้สามารถพบได้ที่ดาร์วินมาวด์ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเคพแวร็ธในสก๊อตแลนด์ และยังพบได้บริเวณนอกชายฝั่งรัฐวอชิงตันและที่หมู่เกาะอะลูเชียนของอะแลสกา
ปะการังมีวิธีการสืบพันธุ์หลากหลายโดยมีสองวิธีหลักคือ การใช้เพศและการไม่ใช้เพศ การสืบพันธุ์แบบใช้เพศมีทั้งแบบแยกเพศ (โกโนโชริสม์) และแบบมีทั้งสองเพศในตัวเดียวกัน (เฮอร์มาโพรดิติสม์) ทั้งสองชนิดของปะการังที่กล่าวมาสามารถทำการสืบพันธุ์ทั้งแบบใช้เพศและไม่ใช้เพศได้
ปะการังสร้างแนวปะการังที่มีความหลากหลายมากในแนวปะการังที่มีหลายพันธุ์ต่างๆ ปะการังทั้งหลายนี้สร้างแนวปะการังที่เป็นที่อยู่อาศัยของปลามากกว่า 4,000 ชนิด และชุมชนของไนดาเรียขนาดใหญ่ หอย ครัสตาเชียน และสัตว์อื่นๆ ในจำนวนมาก มีหลายชนิดของปะการังที่สร้างแนวปะการัง เช่น Scleractinia, Millepora, Tubipora, และ Heliopora
ปะการังที่สร้างแนวปะการังสามารถเปลี่ยนอาหารที่เหลือเกินความจำเป็นต่อปะการังเอง การเปลี่ยนอาหารที่เหลือเกินความจำเป็นนี้เกิดจากการช่วยของสาหร่ายซูแซนทาลีไปเป็นแคลเซียมคาร์บอเนตสร้างเป็นโครงสร้างแข็งของปะการัง แต่ละชนิดของปะการังที่สร้างแนวปะการังประกอบด้วยสเคอร์แรคติเนีย, มิลเลพอรา, ทูบิพอรา, และเฮลิโอพอรา
ในพื้นที่ทะเลแคริบเบียนมีปะการังมากถึง 50 ชนิด และแต่ละชนิดมีโครงสร้างเป็นเอกลักษณ์ของมันเอง บางปะการังที่รู้จักกันดีรวมถึงปะการังสมองที่มีความกว้างได้ถึง 1.8 เมตร และมีลักษณะคล้ายสมองมนุษย์ เมื่อพบที่น้ำตื้น แนวปะการังเขากวางเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วจนมีขนาดใหญ่เป็นผู้สร้างแนวปะการังที่สำคัญ ปะการังเขากวางมีกิ่งก้านของปะการังขนาดใหญ่เติบโตในพื้นที่ที่ปรกติแล้วมีคลื่นซัด นอกจากนี้ยังมีปะการังดาวหรือ แกแลกซี ฟาสซิคูลาริส ที่เป็นปะการังนักสร้างแนวปะการังอีกชนิดหนึ่ง และปะการังพิลลาร์ที่มีลักษณะเป็นแท่งสูงถึง 3 เมตร ปะการังหิน หรือ เลพทอพซอมเมีย ถูกพบทั่งหน่ทั่งแห่งในทะเลแครบเบียน เป็นต้น
ปะการังเป็นสิ่งมหัศจรรย์ที่มีบทบาทสำคัญในนิวสรรค์และสิ่งแวดล้อมของโลกใต้ทะเล โดยสร้างสิ่งของความงามและเป็นที่อยู่อาศัยสำหรับชีวิตใต้ทะเลและประโยชน์ต่อมนุษยชาติในด้านเศรษฐกิจและวิชาการชีวภาพอีกด้วย นอกจากนี้ ปะการังยังช่วยรักษานิวสรรค์ทางทะเลและช่วยกระตุ้นการเรียนรู้และการวิจัยในสาขาด้านแวดล้อมและชีววิทยาทะเล
ติดตามสัตว์ทะเลเพิ่มเติม :: สัตว์ทะเล